بی اثر بودن تحریم های غرب علیه ایران به ویژه در حوزه انرژی، تا جایی ادامه یافته است که رسانه های غربی آن را تعبیر به "تمسخر" تحریم ها کرده اند، چیزی که آمریکا را مجبور کرد تا به چین هشدار دهد از خروج شرکت های اروپایی سرمایه گذار در ایران به نفع خود سواستفاده نکند.
به گزارش رجانیوز، موضوع تحریم ها علیه ایران، آنگونه که آمریکایی ها انتظار داشتند پیش نرفته است، از طرفی چین و روسیه تمایلی به ادامه تحریم ها علیه ایران ندارند و از طرفی نیز شرکتهای اروپایی که پای تحریم های ایران را امضا کرده و از پروژه های مشترک با ایران خارج شده اند، علت خروج خود را چیزی به غیر از تحریم عنوان کرده اند.
هفته گذشته یکی از نمایندگان ارشد مجلس آمریکا، نسبت به این بی اعتنایی برخی کشورها به تحریم ها به خصوص چین و روسیه واکنش نشان داد و حتی خواستار اضافه شدن این دو کشور به لیست تحریمی های آمریکا شد.
براساس گزارش خبرگزاری فرانسه از واشنگتن، ایلینا راس لتینن نماینده مجلس آمریکا طی بیانیه ای خواستار تحریم چین و روسیه شد و اعلام کرد: "هم اکنون زمان ان فرا رسیده است که قوانین تحریم به اجرا گذاشته شود و به روسیه و چین نشان داده شود که حمایت از تهران و به تمسخر گرفتن تحریمهای امریکا عواقبی را در پی خواهد داشت."
شرکتهای روسی و چینی که کشورشان از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد می باشند، مبالغ عمده ای را در بخش انرژی ایران سرمایه گذاری کرده اند.
هرچند روسیه طی مدت اخیر مواضع متناقضی علیه ایران اتخاذ کرده است، اما یک کارشناس آمریکایی بر این باور است که سیاست کژدار و مریض روسیه در قبال ایران نشات گرفته از رقابت ولادیمیر پوتین نخست وزیر و دیمیتری مدودف رئیس جمهوری روسیه است.
همین بی اعتنایی یا به تعبیر رسانه های غربی "تمسخر" چین نسبت به تحریم ها، موجب شده است که "رابرت اینهورن" مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در امور منع تولید و تکثیر تسلیحات کشتار جمعی به آسیای شرقی سفر کرده و علاوه بر تحسین ژاپن به حمایت از تحریم ها، چین را نسبت به رفتار خود در قبال ایران توجیه کند.
اینهورن پیش از این از چین را دولتی "وظیفه نشناس" خوانده بود و از این دولت خواسته بود به کشورهای "وظیفه شناس" بپیوندد.
همچنین در گزارشی که فایننشال تایمز منتشر کرد،آمریکا به چین هشدار داد از تحریم های ایران سوءاستفاده نکند. واشنگتن به چین اعلام کرد بهره برداری از تحریم های سازمان ملل علیه ایران را متوقف کند و درصدد استفاده از فرصت هایی نباشد که با کنار رفتن شرکت های اروپایی از فعالیت های تجاری با ایران به دست آمده است.
حضور و مشارکت چین در پروژه هایی از جمله در میدان گاز پارس جنوبی در حالی انجام می شود که شرکت هایی همچون رویال داچ شل رپسول، او ام وی و توتال این طرح ها را کنار گذاشته اند، هرچند این شرکت های اروپایی علت خروج خود از این طرح ها را نه تحریم بلکه به بهانه رضایت بخش نبودن مفاد قرارداد اعلام کرده اند تا در صورت لغو تحریم ها امکان همکاری با ایران را از دست ندهند.
گذاشتن اهرمهای فشار توسط آمریکا برای جلوگیری از مبادلات شرکت های تجاری با ایران از دیگر نکاتی است که نشان دهنده بی اعتباری تحریم ها بوده است، جاناتان سول گزارشگر خبرگزاری رویترز از لندن گزارش داد: "یک مقام ارشد اتحادیه بازار لویدز ال ام ای اعلام کرد بازار بیمه دریایی لندن ماده قانونی جدیدی را تدوین کرده است که تضمین می کند بیمه گران تحریمهای غرب علیه ایران را نقص نکنند."
نیل رابرتس مدیر ارشد فنی ال ام ای به خبرگزاری رویترز گفت بیمه گران گامهایی را برای تضمین اینکه انها تحریمها را نقص نکنند اتخاذ کرده اند.
بی اعتبار بودن تحریمها علیه ایران موجب شده است تا آمریکا دو رویکرد در قبال ایران در پیش گیرد، در رویکرد اول، واشنگتن گزینه نظامی علیه ایران را مطرح کرده است، همواره در دولت امریکا طرح آماه ای وجود دارد و از وظایف اصلی وزارت دفاع و دستگاه امنیتی است که در صورت شکست دیپلماسی طرح های نظامی داشته باشند و این شیوه ای است که از سال 1948 و ماجرای پرل هاربر دنبال می شود.
اما در رویکرد دوم، بازگشت به مذاکرات مد نظر است، هر چند مسئولان امریکایی گاه و بی گاه ایران را به استفاده از راهکار نظامی تهدید می کنند اما این مرتبه فورا اقدام به کاستن از شدت این تهدیدات کردند و نماینده این کشور در اژانس انرژی اتمی اعلام کرد در تعامل با ایران هیچ راه حلی را بعید نمی دانیم.
بحث مذاکره بین گروه وین متشکل از کشورهای فرانسه، آمریکا و روسیه با ایران از جمله اقداماتی است که در رویکرد دوم قرار می گیرد.
این چیزی است که یوکیاآمانو دبیرکل سازمان ملل متحد نیز با اشاره به آن می گوید: " گفتگو در خصوص تبادل سوخت هسته ای با ایران احتمالا طی ماههای آینده اغاز خواهد شد."
به هر ترتیب، ایران به دلیل تجربه سی ساله تحریم ها علیه خود، را روش های مقابله با آن آشنایی دارد، جمهوری اسلامی ایران هم اکنون با سرمایه گذاری در قاره آفریقا و توجه به کشورهای این منطقه، توانسته فضای عمل در محیط بین الملل را برای خود باز کند.
جمهوری اسلامی ایران توانسته حمایت های لازم از سوی کشورهای آفریقایی را برای خود فراهم کند، قاره آفریقا از سویی صاحب پنجاه و سه کرسی از کرسی های مجمع عمومی سازمان ملل متحد است و از سویی دارنده ظرفیتهای بالایی برای انجام پروژه های سودآور برای طرفین است.
تلاش غربی ها برای به گوشه رینگ بردن ایران همواره با اتخاذ چنین سیاستهایی از سوی کشورمان خنثی شده است، تلاش برای قرار دادن راه حل های دیگری در کنار گزینه نه چندان عملی حمله نظامی و تمایل به مذاکرات دوباره، ناکارآمدی تحریم ها را به نمایش گذاشته است.